Kiedy możemy spodziewać się pierwszych Targów Sztuki Najnowszej z prawdziwego zdarzenia w Polsce?

Może najpierw warto zadać sobie pytanie – czy takie targi są nam potrzebne? Ideą targów jest zebranie w jednym miejscu sprzedawców (galerzystów) i kupujących (kolekcjonerów, kuratorów, osób decydujących o zakupach w kolekcjach publicznych) w celu stworzenia im maksymalnie sprzyjających okoliczności do osiągnięcia porozumienia handlowego. Ewentualnie targi to też miejsce poznania oferty poszczególnych oferentów, nawiązania kontaktów, współpracy, wymiana informacji w ramach środowiska. Elementem wyróżniającym Targi powinna być ich wyjątkowość – zebranie w jednym miejscu i czasie oferty, która w „normalnych” warunkach jest trudno dostępna, a także zebranie potencjalnych nabywców, którzy normalnie rozproszeni w kraju i za granicą, w danym momencie mają szansę skoncentrować się na ofercie im zaprezentowanej.

Aby odpowiedzieć na postawione na początku pytanie, musimy najpierw zastanowić się, kiedy byśmy uznali Targi za udane. Oto kilka z przesłanek, które o takim sukcesie mogłyby stanowić:

Duża sprzedaż – w końcu jest to główna przesłanka targów. Czy jest szansa na istotną sprzedaż dla galerii podczas targów? Moim zdaniem tylko pod jednym warunkiem – jeśli udałoby się zgromadzić osoby do tej pory nie interesujące się rynkiem sztuki, czyli tzw. nowych klientów, nowych kolekcjonerów z kraju i zagranicy. Moim zdaniem jest to mało prawdopodobne – zagraniczni kolekcjonerzy mają możliwość zapoznania się z najlepszą ofertą z Polski podczas targów w Berlinie, Wiedniu czy też Art Basel. Czy jest szansa że zobaczą coś innego w Polsce – raczej mało prawdopodobne. Kolekcjonerzy z Polski, doskonale znają ofertę galeryjną, wiedzą gdzie szukać interesujących ich obiektów. Poza tym, jak widać z naszego rankingu na OBIEG-u, naprawdę interesujących galerii nie jest znowu aż tak wiele, by kolekcjonerzy „trzymający oko i ucho na pulsie” nie byli w stanie utrzymać z nimi bieżącego kontaktu. Dodatkowo zakupy polskich kolekcjonerów są z reguły dość „mocno” przemyślane i zaplanowane (często ze względów finansowych) – chyba mała jest szansa na „impulsywne” zakupy podczas targów. Czy można liczyć na „nowe twarze”, nowych kolekcjonerów? Tak – z jednej strony świadczą o tym zwiększające się zakupy w galeriach komercyjnych i powoli rosnący obrót na aukcjach ale…. czy to wystarczy aby „zbudować” duży obrót podczas Targów?

Duża frekwencja – to może stanowić o sukcesie imprezy jako takiej. Może być uznane jako sukces dla promocji miasta czy regionu. Jest to sukces całkiem realny do osiągnięcia, przyjmując oczywiście dobrze przygotowany program uzupełniający same Targi (o tym poniżej). Tylko, jeśli będzie to jedyny sukces, czy będzie to wystarczający argument dla galerii aby wróciły w to same miejsce w przyszłym roku?

Istotne wydarzenie artystyczne – program towarzyszący Targom może sam w sobie sprawić, iż same Targi zostaną uznane za sukces. Wyjątkowa wystawa zorganizowana wspólnie z Targami może sprawić, iż pojawią się dodatkowe impulsy do zgromadzenia publiczności, kolekcjonerów czy też krytyków. Takim wydarzeniem mogłoby być pokazanie np. sztuki polskiej w kolekcji Mery i Dona Rubellów, wielka retrospektywa Gruppy, czy inny (jaki?) atrakcyjny projekt.

Czy jest zatem szansa na sukces polskich targów sztuki? Tak, ale aby tak się stało musi być spełnionych wiele warunków:

- powinny to być Targi międzynarodowe, tzn. prezentujące ofertę z innych krajów z regionu. Takim miejscem, skupiającym sztukę z Europy Centralnej i Wschodniej, chce być również Wiedeń, tak więc konkurencja będzie duża;
- powinny to być targi tanie – (może generalnie pomysł Międzynarodowych Targów Taniej Sztuki to dobry pomysł?). Targi powinny być przede wszystkim tanie dla biorących w nich udział galerii (dla niektórych może wręcz darmowe). Po to aby umożliwić przyjazd wszystkim naprawdę interesującym galeriom z Europy. Po to, aby koszt udziału nie dyskredytował ciekawych projektów.
- udział w targach powinien być aprobowany przez specjalną komisję (to akurat wszędzie indziej jest normą) – aby zadbać o jakość imprezy;
- targom powinien towarzyszyć bogaty program towarzyszący – wystawy, dyskusje, panele;
- należałoby pamiętać o właściwej strategii promocji takiej imprezy.

Kiedy możemy się spodziewać takich targów? Zakładając obecne tempo rozwoju rynku sztuki w Polsce, chyba najwcześniej w okolicach Euro 2012, chociaż bardziej realna jest perspektywa dekady. Tylko czy wtedy będziemy mieli szansę na zmierzenie się z Wiedniem...

Na zdjęciu największa impreza targowa - Art Basel