Ilustracja książkowa

Ilustracje do książek, projekty obwolut, typografia – mamy wspaniałą historię w tym zakresie kiedy w latach 20tych, 30tych i potem w 50tych i 60tych były one projektowane przez najlepszych polskich artystów w tych czasach żyjących. Z tamtych lat pozostały do dziś, cieszące się dużym zainteresowaniem wśród kolekcjonerów wydania ilustrowane przez Wyspiańskiego, Przybyszewskiego, Schulza (pierwsze wydanie Ferdudurke Gombrowicza), Lenicę (na przykład „Przygody Huckleberry Finna” Twaina), Lebensteina, Kantora ("Iwona Księżniczka Burgunda" – Gombrowicza) czy Gierowskiego (projekty okładek do jednej z najważniejszych książek niejednego dzieciństwa – "Księgi Urwisów" Niziurskiego). Dziś trochę jak plakat polski z tamtego okresu, cała ta twórczość odchodzi w zapomnienie i jest wypierana przez „gotowe” produkcje zakupywane wraz z licencjami na wydanie danej książki.



Nawet w przypadku wydawania polskich autorów mam wrażenie, iż niewielką wagę przywiązuje się do tego jak będzie wyglądała okładka książki (o ilustracjach wewnątrz już nie wspominając). Do rzadkości należą takie perełki jak ilustrowane przez Maćka Sieńczyka książki Masłowskiej (Wydawnictwo Lampa i Iskra Boża) czy powieść Czerskiego „Ojciec odchodzi” ilustrowana obrazami „papieskimi” Anny Okrasko (Ha!art).


Czy mamy szansę aby w naszych zbiorach znalazły się książki projektowane/ilustrowane przez na przykład Bańdę, Twożywo, Sztwiertnię czy Tymka Borowskiego? Może coś się zmienia. Oprócz wspomnianej Lampy i Ha!artu na ten rynku coraz częściej pojawiają się wydawnictwa ilustrowane Krytyki Politycznej, która od jakiegoś czasu konsekwentnie prowadzi strategię zamawiania u artystów projektów okładek bądź ilustracji do swoich wydawnictw. Efektem tego są okładki Krytyki Politycznej autorstwa min. Twożywa, Zbyszka Rogalskiego czy książki ilustrowane przez Jakuba Ziółkowskiego (Marian Pankowski "Ostatni zlot aniołów”) czy Wilhelma Sasnala („Płomienie” Stanisława Brzozowskiego).


Na zdjęciach - Księga Urwisów Niziurskiego (wydanie 1 i 4 ) z okładką Stefana Gierowskiego oraz Iwona Gombrowicza ilustrowana przez Tadeusza Kantora.