04 marca, 2011

Polskie artbooki fotograficzne – przewodnik kolekcjonera – część 1

Praktycznie w każdym miesiącu pojawia się jakaś interesująca pozycja z kręgu sztuk wizualnych, jaką warto przeczytać, przejrzeć i po porostu mieć jako obiekt kolekcjonerski. Pozycje takie wyróżniają się limitowanym nakładem, ciekawym wzornictwem, autografem artysty coraz częściej są wzbogacone o limitowaną edycję towarzyszących im prac. W niektórych krajach (Japonia) są najszybciej rozwijającym się medium kolekcjonowania sztuki (tu fotografii). Wynika to po pierwsze z dostępnej dla szerokiego grona kolekcjonerów ceny, po drugiej unikatowości (limitowane edycje, często sygnowane) po trzecie przez wielu artystów jest to uznawane (publikacja) za równorzędną z innymi pracami prace. Nakład czy pojecie oryginału nie ma tu znaczenia. Artysta wskazuje na to co jest oryginałem jego pracy.

Oczywiście dotyczy to przede wszystkim fotografii i na niej się tu skupimy. Publikacje innego typu omówimy przy kolejnej okazji. Samo pojęcie artbooka jest tu potraktowane dość szeroko, jak zobaczycie w naszym zestawieniu, ujęliśmy tu zarówno obiekty powstałe w jednym egzemplarzu jak i wychodzące w tysiącach magazyny. To co je łączy jest to że są skomponowanym zestawem prac (nie pojedynczą fotografią) celowo wykorzystujące dane medium do prezentacji. Kolejność prezentowanych obiektów jest przypadkowa (nie jest to ranking). Nie przypadkowe są nasze wybory – są to naprawdę obiekty pożądania każdego kolekcjonera. Oto pierwsza dziesiątka:

Jan Bułhak – Album majątku Ignatycze (1934)
Majątek Ignatycze znajdujący się obecnie na terenach Białorusi należał do rodziny Radziwiłłów i Jelskich. Przepięknie położony w starym parku, stanowił przykład typowej rezydencji kresowej. Album ten powstał (prawdopodobnie) na zlecenie ostatnich właścicieli majątku. Kto był stroną inicjującą? Czy właściciele zwrócili się do wileńskiego fotografika Jana Bułhaka z prośbą o dokumentację fotograficzną swojej posiadłosci, czy też propozycja padła od podróżującego po tym terenie artysty, tego już się nie dowiemy. Pozostał przepiękny album dokumentujący „fotografię ojczystą” międzywojennej Polski.
Unikat. Kolekcja prywatna.




Edward Hartwig – Fotografika (1960)
Pierwsze wydanie w 1960 roku (drugie wydanie w 1962), było dużym wydarzeniem artystycznym. Książka stała się nie lada sensacją w Polsce i za granicą. Pokazywała bardzo nowoczesną, eksperymentalną fotografię.
Nakład pierwszego wydania - 13000



Kuba Dąbrowski – Western (2010)
Pierwsza i jak na razie jedyna publikacja Kuby Dąbrowskiego, jednego z najciekawszych artystów młodego pokolenia. Western to fotograficzna powieść drogi zakotwiczona w zimowej Warszawie.
Nakład 300 egzemplarzy. Numerowane i sygnowane.




Aneta Grzeszykowska – Album (2005)
Album Anety Grzeszykowskiej to 201 fotografii oprawionych w zwykłym fotograficznym albumie. Aneta Grzeszykowska przerobiła rodzinny album, usuwając własną postać z wszystkich fotografii.
Unikat. Praca w kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie



Miesto – „Ludzie, miesto, zwierzęta” (2009)
Warszawa na zdjęciach miesto (pseudonim artysty) wygląda bardzo smutno i szaro – puste przystanki, gołębie, ludzie w tramwaju, blokowiska Bródna i podwórka Pragi. Smutno i szaro ale w jakiś sposób ujmująco. Zdjęcia robione przypadkowo, bez kadrowania, nieostre - niby to wszystko już było ale na chwile rozprasza i wyzwala wspomnienia.
Album wydany w malutkim nakładzie 79 sztuk.



Zbigniew Libera – Przekrój, 13 kwietnia 2003
Na okładce tygodnika Przekrój w kwietniu 2003 roku pojawiło się zdjęcie „Sen Busha” czyli radośnie witanej armii amerykańskiej w Iraku. W środku fotoreportaż i prace z serii „Ostateczne Wyzwolenie” Libery. Oczywiście istnieją oryginały tych prac (edycja 10) ale samo wydanie gazety też pełni funkcję oryginału i niezwykle ciekawego obiektu kolekcjonerskiego.
Nakład nieznany.



Iza Tarasewicz – ‘Żywicielka” (2008)
Żywicielka to praca dyplomowa Izy Tarasewicz. Książka ze zdjęciami z projektu powstała jako jeden z elementów tej pracy. Zawiera kilkadziesiąt fotografii rysunków na pomarańczy, przedstawiających sceny z uboju świni. Każde ze zdjęć jest opatrzone komentarzem artystki.
Nakład – 2 sztuki. Praca w kolekcji prywatnej oraz w Archiwum ASP w Poznaniu.



Szymon Kobylarz – Album rodzinny (2004)
Album rodzinny Szymona Kobylarza to album bez ludzi. Zebrane w albumie fotografie pokazują miejsca, uroczystości, spotkania rodzinne na których nie ma jednak śladu ludzi. Pusty wózek dziecinny, zjeżdżalnia, stoły zastawione jedzeniem, pracownia , wszędzie można zauważyć ślady życia którego nie widać. Album kończy się pomnikiem na cmentarzu gdzie pod imieniem i nazwiskiem artysty widnieje data śmierci..
Unikat. Kolekcja prywatna


Krzysztof Zieliński – „Millenium School” (2009)
Wydana przez CSW Znaki Czasu w Toruniu publikacja zawiera fotografie 44 fotografie szkoły podstawowej nr 3 w tym mieście, w której uczył się artysta. Dodajmy, że nie jest to zwykła szkoła podstawowa, tylko jedna z ponad tysiąca „tysiąclatek”, zbudowanych z jednej sztancy szkolnych klocków w połowie lat 60. na obchodzone z pompą przez władze komunistyczne tysiąclecie państwa polskiego. Zieliński przypadkowo trafił ponownie do swojej szkoły i zafascynowany mieszaniną nowego i starego, przeszłości i teraźniejszości postanowił przygotować serię pokazującą pustą szkołę swojego dzieciństwa.

Istnieje wersja kolekcjonerska tego albumu (44 sztuki) z unikatowym sygnowanym zdjęciem z tego projektu.

Na zakończenie tego pierwszego zestawu publikacja, która nas zainspirowała do zrobienia tego zestawienia i o której pisaliśmy już kilka dni temu

Joanna Rajkowska, Sebastian Cichocki – „Psy z Üsküdar” (2011)
Książka składa się z dwóch elementów: fotografii Joanny Rajkowskiej oraz tekstu Sebastiana Cichockiego. W 2009 roku Rajkowska i Cichocki spotkali się w Stambule w ramach pracy nad projektem dla miasta Konya. Podczas jednego z licznych spacerów trafili do azjatyckiej dzielnicy Üsküdar, która pełniła dawniej funkcję cmentarza miejskiego. Ich uwagę zwróciła wataha psów wylegujących się na muzułmańskich grobach.
Wydawcą książki Jest Fundacja Sztuk Wizualnych.
Nakład całkowity 300 egzemplarzy, nakład limitowany z sygnowanym zdjęciem Joanny Rajkowskiej (egzemplarze o numeracji 26 – 50).

Część 2 juz wkrótce.


Zdjęcie 1 – fragment albumu, „Aleja w Annopolu”, Jan Bułhak, Wilno 1934. Kolekcja prywatna.
Zdjęcie 2- Okładka dość już sfatygowanego egzemplarza „Fotografiki” Edwarda Hartwiga
Zdjęcie 3- okładka Westernu Kuby Dąbrowskiego, dzięki uprzejmości artysty.
Zdjęcie 4 – fragment Albumu Anety Grzeszykowskiej. Kolekcja MSN w Warszawie
Zdjęcie 5 – okładka publikacji.
Zdjęcie 6 – okładka Przekroju ze zdjęciem Zbigniewa Libery na okładce
Zdjęcie 7 – Izabela Tarasewicz, Żywicielka, Galeria Starter, Poznań, fot. Honza Zamojski
Zdjęcie 8 – fragment albumu Szymona Kobylarza, kolekcja prywatna.
Zdjęcie 9 – album „Millenium School” Krzysztofa Zielińskiego
Zdjęcie 10 – okladka albumu „Psy z Üsküdar

Brak komentarzy: