To nie zdarzyło się naprawdę, To zdarzyło się naprawdę

Dwa zdjęcia, jedno z 2003 roku drugie z 1941. Jedno inscenizowane drugie rzeczywiste. Oba przekłamujące potoczną pamięć historyczną. Pierwsze zdjęcie jest już ikoną polskiej fotografii (Zbigniew Libera „Sen Busha” 2003). Przedstawia powitanie amerykańskiego żołnierza przez irańską dziewczynę. Zdjęcie to zostały zamieszczone w kwietniowym numerze „Przekroju” w 2003 roku. Jest jakby dokumentacją prawdziwego wydarzenia, które miało miejsce w Iraku. Nierealność czy wręcz kłamstwo tego zdjęcia jest tak silne że redakcja (?) dodaje komentarz : "To nie zdarzyło się naprawdę! To tylko sen Busha". Być może bez tego komentarza ktoś przelotnie oglądając okładkę tego tygodnika mógłby uwierzyć że to wydarzyło się naprawdę, zgodnie z informacjami jakie do nas docierały o tym jak ludność cywilna, nienawidząca rodzimego tyrana oczekuje wyzwolenia. To mogła być prawda. To mogło zdarzyć się naprawdę. A jednak jest tylko marzeniem, snem…

Drugie ze zdjęć powstało latem 1941 roku. Jego autorem jest Stefan Arczyński, polski fotografik o pasjonującej biografii wartej przypomnienia. Urodzony w Niemczech (1916) w rodzinie emigrantów z Wielkopolski, fotografią zainteresował się już w młodości, w szczególności fotografią sportową. Wykonywał m.in. zdjęcia podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1936 w Berlinie. Od 1934 uczył się zawodu, a później podjął pracę w usługowym zakładzie fotograficznym w Essen. Po wybuchu wojny wcielony do Luftwaffe i skierowany został do Francji; tam zajmował się opracowywaniem fotografii lotniczych. Później przeniesiony do piechoty trafił na front wschodni na Ukrainę. Także i tam nie rozstawał się z aparatem fotograficznym i robił zdjęcia podczas wojny z ZSRR. Ranny pod Stalingradem trafił do sowieckiego lazaretu i do niewoli. Przeżył, po wojnie związany z Wrocławiem i Dolnym Śląskiem. Jego zdjęcie roześmianych dzieci trzymających kukurydzę powstało w okolicach 25 czerwca 1941 roku na Wołyniu w okolicach Sokala (w województwie lwowskim). Był to początek operacji Planu Barbarossa i inwazji niemieckiej na ZSRR. Polskie Kresy Wschodnie, tygiel narodowości i wyznań. W miastach przeważała ludność polska i żydowska, na wsiach były wsie polskie, niemieckie i ukraińskie.

Okno z uśmiechniętymi dzieciakami to chałupa stojąca na skraju wsi ukraińskiej. Pierwsze dni wojny na tych terenach. Niemcy witani są jako wyzwoliciele. Ukraińcy wierzą, że przy pomocy Niemców w końcu doczekają się wolnej Ukrainy. Arczyński, zawsze kiedy jest to możliwe z aparatem w ręku, zauważył dwóch chłopców w oknie, uśmiechają się na widok niemieckiego żołnierza, oglądają mundury, sprzęt wojskowy. Jak we śnie. Arczyński zatrzymuje się robi zdjęcie. To zdarzyło się naprawdę…

Zdjęcia - Zbigniew Libera (Sen Busha), 2003; Stefan Arczyński (Dzieci), 1941; Kolekcja prywatna.

Z pozdrowieniami od Ronalda Reagana

Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat można zaobserwować zmianę w podejściu do budowania kolekcji czy samego kolekcjonerstwa sztuki. Następuje znaczne rozszerzenie przedmiotów i obiektów, które do takich kolekcji (muzealnych czy prywatnych) są włączane. Generalnie następuje rozszerzenie samego pojęcia sztuki w kierunku generalnie działalności artystycznej na polu sztuk wizualnych, wzornictwa, ilustracji książkowej, komiksu, plakatu etc. Coraz częściej w muzeach, do tej pory kojarzonych ze sztukami plastycznymi, pojawiają się wystawy designu, plakatu czy też komiksu. Umiejętnie łączone ze sobą obiekty z wielu dziedzin, wzbogacają kolekcję i pozwalają właścicielowi lepiej „opowiedzieć” o swojej pasji. Świetnie wyczuwają to domy aukcyjne i galerie organizując rynek dla coraz to nowych segmentów kolekcjonerstwa.


Na polskich salonach aukcyjnych coraz częściej pojawia się plakat (już niedługo 3 aukcja plakatu Desy). Plakat sam w sobie może być rdzeniem świetnej kolekcji lub tez uzupełnieniem do artystów czy tematów w kolekcjach malarstwa czy fotografii. U nas dzisiaj kilka plakatów potocznie nazywanych politycznymi, wydanych na początku lat 80tych prze polski rząd jako forma walki propagandowej z „imperializmem amerykańskim”. Mogą być świetnym uzupełnieniem kolekcji sztuki lat 80tych. Obok obrazów Gruppy, wrocławskiego Luxusu, prac Jurrego czy też podziemnych wydawnictw Solidarności. …

Wszystkie plakaty lata 80, kolekcja prywatna.

Instalacja Trutha we Wrocławiu

“Ten Leżak nie istnieje” to najnowsza instalacja w przestrzeni publicznej Trutha. W jednym z wrocławskich parków nad strumykiem pojawił się właśnie taki leżak. Jakbyście szukali dokładnej lokalizacji zajrzyjcie tutaj.





Zdjęcia Edyta Jezierska.

"Oczyszczenie" Jerzego Lewczyńskiego w gliwickiej Czytelni Sztuki

Pisaliśmy już o letnim „festiwalu” twórczości Jerzego Lewczyńskiego. W wielu miejscach w Polsce na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy można było zobaczyć prace artysty pokazywane w różnych odsłonach koncentrujących się na różnorodnych aspektach jego twórczości.

W gliwickiej Czytelni Sztuki trwa (do trzeciego września) wystawa "Jerzy Lewczyński. Oczyszczenie", której kuratorem jest Wojciech Nowicki - pisarz i fotograf. Wystawa jest przeglądem prac Lewczyńskiego z całego okresu twórczości - pojawiają się na niej zarówno fotografie znane, jak i mniej popularne. Nie jest to retrospektywa, która ukazuje jednolity portret fotografa, a raczej badanie różnych ścieżek jego wieloletniej pracy. Nowicki podjął próbę oczyszczenia wizerunku Lewczyńskiego ze zbędnych elementów (stąd też tytuł wystawy), pokazując motywy, które przewijają się w całej jego twórczości.

Na uwagę zasługuje też sama Czytelnia Sztuki - nowy oddział Muzeum w Gliwicach. Jest to galeria stosunkowo młoda, i mamy nadzieję że wkrótce stanie się ważnym punktem na mapie miasta.


Autorem zdjęć z wystawy jest Kamil Krajewski

Brukselska wystawa "Power of Fantasy" zbiera kolejne dobre recenzje

Pewnie już czytaliście o wystawie „Power of Fantasy”, która trwa od końca czerwca w brukselskim centrum kultury i sztuki BOZAR. Wystawa polskiej sztuki współczesnej i najnowszej, zorganizowana w związku z objęciem przez Polskę prezydencji Unii, została przygotowana przez Davida Crowleya z londyńskiego RCA oraz Zofię Machnicką i Andrzeja Szczerskiego i podkreśla wątki surrealne w polskiej sztuce od Malczewskiego i Mehoffera poprzez Kantora i Wróblewskiego do Ziółkowskiego, Bąkowskiego i Brzeskiego. Wystawa zbiera entuzjastyczne recenzje – Jackie Wullschlager nazwała ją jednym z wydarzeń tego bogatego arystycznie 2011 roku (czytaj tutaj). O tej recenzji pewnie już czytaliście, ale pojawiła się też kolejna – prestiżowy portal artinfo.com piórem swojego francuskiego korespondenta Nicolaia Hartwiga zamieścił również bardzo pozytywną relację z otwarcia wystawy. Warto ją przeczytać. można to zrobić tutaj. A leniwych zapraszamy do obejrzenia filmu o wystawie .
Na zdjęciu praca Olafa Brzeskiego – najczęściej reprodukowana praca z wystawy „Power of Fantasy” (dzięki uprzejmości Galerii Czarna).

Damien Hirst stworzył okładkę do nowej płyty Red Hot Chili Peppers

Red Hot Chili Peppers dopiero 30 sierpnia wejdą do studia, by nagrać swój pierwszy od 10 lat studyjny album „I’m With You”. Ale już wiemy, kto przygotował okładkę do tej płyty – bo zespół pochwalił się tym w specjalnym komunikacie do mediów. Otóż okładkę do „I’m With You” zaprojektował nie kto inny, tylko Damien Hirst. Niezła, prawda? Na pewno będzie to obiekt kolekcjonerski nie tylko ze strony fanów muzyki, ale również i wielbicieli sztuki na okładkach płytowych (do których i my należymy).
Swoją drogą ciekawe, że wyjątkowo rzadko polskie zespoły sięgają po prace polskich artystów i zamieszczają je na okładkach swoich płyt – chlubnym wyjątkiem są tu siostry Wrońskie, projekt Tribute to Kryzys oraz zespól 19 Wiosen, którzy wykorzystywali na okładkach prace Tomasza Kowalskiego i Wilhelma Sasnala. A poza tym to niezła bryndza – Marcin Maciejowski zaprojektował kiedyś serię płyt „Przekrój Muzyki”, Althamer dał rysunek na okładkę płyty Sweet Noise, a „kolorowa podłoga” Uklańskiego posłużyła za okładkę płyty z francuską muzyką taneczną. Kilka przykładów jeszcze przeoczyłem, ale jednak zbyt dużo ich nie ma. A o okładce Damiena Hirsta i płycie RHCP więcej możecie przeczytać tutaj.

„Sound bombing” The BNNT podczas festiwalu ArtBoom w Krakowie

Ekipa BNNT zbombardowała Kraków pociskami dźwiękowymi w ramach specjalnego projektu przygotowanego dla festiwalu ArtBoom w Krakowie. Konrad Smoleński z Danielem Szwedem wnieśli chwilę niepokoju w to stateczne miasto. W kilku miejscach można było prawie że fizycznie otrzeć się o dźwięki polskiej sztuki. Kuratorem projektu była Agnieszka Chudzicka.

Wszystkie zdjęcia Michał Chudzicki